Achtergrond

Maar voor ik uitleg waarom, zal ik eerst wat achtergrond schetsen: op dit moment zijn er namelijk al verschillende categorieën promovendi bezig met hun onderzoek aan de universiteit. Zo zijn er de werknemer-promovendi (in dienst van de universiteit), contractpromovendi (met een beurs), en de buitenpromovendi (die alleen een promotor hebben op de universiteit). En nu wil de overheid daar een extra categorie aan toevoegen: de student-promovendi. De minister gaat vanaf 2016 een landelijk experiment starten waarbij een aantal promovendi aan hun proefschrift werken terwijl ze de status van student hebben. Universiteiten mogen zelf aangeven of ze mee willen doen. In Leiden toonden twee faculteiten interesse: Sociale Wetenschappen en Geesteswetenschappen.

Proces

De Universiteitsraad had eerder, toen het enkel ter bespreking voor lag, al aangegeven kritisch tegenover het experiment te staan. Ditmaal vroeg het College echter om een advies, voornamelijk het principiële standpunt van de Raad tegenover het experiment. Ten opzichte van de eerdere bespreking was er één duidelijke aanscherping van het voorstel: het zou om twee doelgroepen gaan. Ten eerste zou het in Leiden ingezet worden om de mogelijkheid aan werkenden te bieden om naast hun werk ook te promoveren, en ten tweede om de, nu vaak zeer lage, beurs van contractpromovendi aan te vullen. Voor dit laatste ontbreekt nu de wettelijke mogelijkheid, en die zou via het experiment wel geboden kunnen worden.

Afweging

Ondanks dat de Raad zeer sympathiek staat tegenover vooral deze laatste groep, heeft de Raad toch een negatief advies gegeven over de Leidse deelname aan het experiment. De Raad is van mening dat de (mogelijke) nadelen van deelname niet opwegen tegen het voordeel voor de contractpromovendi. Die zouden nu geholpen zijn met een aanvulling, maar deelname aan een veel breder opgezet landelijke experiment zou kunnen resulteren in een zogenaamd ‘hellend vlak’: als het, volgens de overheid, een succes wordt, is het denkbaar dat de student-promovendus de werknemer-promovendus volledig gaat vervangen. De student-promovendus wordt in de ogen van de Raad zeer benadeeld: geen recht op een oplopend salaris, geen pensioenopbouw, geen vakantiegeld, en natuurlijk een status als student en niet als lid van het team. Door niet mee te doen, hoopt de Raad dat de universiteit aan de minister laat zien dat zij de status van promovendi als medewerkers hoog in het vaandel heeft staan.